De historie van de Harlinger padvinderij of verkennerij gaat al terug van voor 1920. Harlingen had voor de tweede oorlog verschillende groepen, maar niet een specifieke Katholieke groep. Er waren wel Katholieke jeugdverenigingen, zoals de KJM, Katholieke Jonge Meisjes, en de KJV, Katholieke Jonge Vrouwen. Ook bij de jongens waren zulke afdelingen, maar die hadden met de padvinderij als zodanig niets te maken. Bij de jongens leek het wel wat op de verkennerij maar het had niet de regels ervan.
Na de Tweede Wereldoorlog
De padvinderij werd kort na het aanvangen van de tweede wereldoorlog verboden. Veel gebeurde er toen illegaal en dat was niet zonder gevaar. Vele ouderen zijn tegen beter weten in doorgegaan met de jeugdbeweging, maar onder een andere naam. Na de oorlog en misschien wel tijdens de oorlog waren de plannen al gesmeed om weer te gaan starten met de verkennerij. Vele termen zijn in gebruik bij de verschillende groepen; ik zal nu steeds “verkennerij” gebruiken en ik bedoel daarmee de kabouters, gidsen, welpen, verkenners en voortrekkers. De verkenners van de St. Michielgroep startten al heel snel na de bevrijding van Harlingen. Die was op 17 april 1945. De eerste logboeken dateren van juli 1945. Ook de welpen startten al vrij snel, en wel op 19 augustus 1945. De verkenners zaten eerst in een pakhuis van de Fam. Dijkstra aan de Kruisstraat en gingen later naar de zolder van de gymzaal van de gebombardeerde Katholieke jongensschool. De welpen zaten eerst in het pakhuis van de fam. Van den Oever aan de Noorderhaven en later in een oud sigarenfabriekje achter het St. Jozefziekenhuis. De gidsengroep, met de naam Lioba -volgens de overlevering is Lioba een nicht van Bonifatius- startten in november van hetzelfde jaar. De gidsenleidsters hadden toen al een cursus achter de rug. Bij de gidsen was kapelaan Snoeren de grote animator samen met Jo Markenstein als hoofdleidster en Riek Kramer, Alie Krol, Marie Rewiersma, Annie Ettema, Sica de Jong en Lucie Koopmans als leidsters van de drie groepen die de Liobagroep toen rijk was. De gidsen zijn ook in het pakhuis aan de Kruisstraat actief geweest, maar dit was voor de meisjes niet comfortabel, als je daar van kunt spreken. Zij verhuisden dan ook al snel naar wat het ‘Logegebouw’ wordt genoemd. In dit gebouw was de R.K. jongensschool ondergebracht i.v.m. het bombardement. Op een klein zoldertje was er plek voor de gidsen. Bij de welpen en verkenners was kapelaan Veldhuis de stuwende kracht. Samen met Hylke v.d. zee, Dik Roorda, Anton Markenstein, Rein Lolkema, Henk Kramer en de heer Tijssen startten zij de eerste verkennerstroepen en horde op. Door de tijd heen waren dit de eerste Hopmannen en Vaandrigs. Bij de welpen komen wij de namen tegen van Bettie Krol en later Annie Vogelaar, Riekje v.d. Zee, Wiesje v.d. Oever en Jo Krol.
De eerste jaren
Het eerste jaar van de beide groepen was een goed jaar wat de leden aangaat. De mogelijkheden, zowel materieel als financieel, waren slecht. Vanaf het begin waren er mensen die de groep op afstand volgden; dit werd het Groepscomité genoemd met als eerste voorzitter Dhr C. Heeger. Andere namen zijn mevr. L. Blom en mevr. Van den Oever en de heren Posthuma en C. Driessen. Dit comité volgde de activiteiten en zorgde voor de benodigde financiën en voor onderdak. Ook vertegenwoordigden zij de groep naar buiten. In 1946, op 5 januari, werd de eerste voortrekkersstam opgericht door een groep wat oudere verkenners. Zij noemden zich de “Trappersploeg” en hun patroon was St. Odulphus, een Noord-Nederlandse heilige (o.a. de Odolphisteeg vinden we nog terug in Harlingen). De stam heeft maar één jaar bestaan.
De jaren vijftig
De geestelijk leider heet in de beginjaren Aalmoezenier: dit gebruik heeft vele jaren geduurd. Hij was veel aanwezig en had goede contacten met de leiding van beide groepen. Wisseling van leiding komt jaarlijks voor en ook ontstaan er wat wij nu noemen scoutinghuwelijken. In de jaren vijftig komt er een pand op Lanen 66 vrij voor de jongenstak en dat wordt door de voortrekkers ingericht. In november 1951 is deze klus geklaard. De gidsen gaan later in een zaaltje van de fam. Veldhuis bivakkeren. Dit gebouw wordt nog steeds door de fam. Velthuis het ‘gidsenpakhuis’ genoemd. De jaarlijkse verkennersavonden in de Schouwburg waren hoogtepunten. Deze verkennersavonden hebben vijf jaar stand gehouden. Het gaat nog steeds goed met de verkennerij. Vele kampen op even vele plaatsen worden gehouden met de minst mogelijke materialen, maar met heel veel plezier. Vele foto’s zijn in het archief en vele logboeken staan vol met mooie verhalen. Met vaste regelmaat komen en gaan de voortrekkersstammen. In de beginjaren en lang daarna werd de ‘Stam’ steeds de Paul Krügerstam genoemd.
De jaren zestig
Tot ver in de jaren zestig gaat het goed tot redelijk met de St. Michielgroep en met de Liobagroep. Natuurlijk zijn er ups en downs maar dat komt nog steeds voor. In 1962 gaat de stam uit die tijd op Lourdes-reis, en in 1964 gaat de volgende stam naar Lourdes. Na deze reis kalft het langzaam af met de stam en met de verkennerij in het algemeen. De groepen draaien nog wel maar het ledental wordt minder en ook is het moeilijk leiding te behouden. Een oorzaak hiervan is dat jongeren meer en meer gaan studeren en ook steeds verder weg van hun geboorteplaats Harlingen.
De jaren zeventig
Ook maatschappelijk en kerkelijk verandert er heel veel. Tegen de jaren zeventig gaat het slecht met de jongens- en meisjesscoutinggroepen. Ook binnen de verkennerij is er van alles in beweging. Dan wordt het tijd om het ook landelijk aan te gaan pakken. En dat gebeurt dan ook. Bij onze groepen gebeurt ook het nodige. De gidsen komen op de Lanen bij de welpen en verkenners in. Het is hét voorteken naar een grotere samenwerking. Landelijk ontstaat Scouting Nederland: de vier landelijke verenigingen gaan dan samen, niet zonder de nodige moeilijkheden. Ook begin jaren 70 wordt er na lange tijd een nieuwe groep opgericht, namelijk de Rowans. Zij vormen de Rowanafdeling 252. Enkele jaren later wordt dit een gemengde groep: Rowans en Sherpa’s. In april 1975 word er een reünie gehouden voor oud-leiding, oud-voortrekkers en de dan bestaande groep; een prachtig feest is dat geweest. De jaren 70 zijn weer bloei-jaren voor onze groep: er komen kabouters, voor het eerst, en er wordt weer een nieuwe voortrekkersstam opgericht. Ook komt er subsidie van de gemeente Harlingen.
De jaren tachtig
Een ander belangrijk fenomeen is “de identiteit”. Dit komt een aantal keren terug in de groepsraad, de vergadering van de leiding en groepsbestuur. In april 1982 is het besluit definitief: de R.K. signatuur verdwijnt dan bij de groep. Door het bestuur wordt geweigerd dit aan de ouders en anderen te melden en daardoor ontstaat een conflict, waarop de groepsbegeleider opstapt. Het loopt dan zo hoog op dat het bestuur om andere reden ook opstapt. In 1983 wordt er een nieuw bestuur gekozen en kan het interim-bestuur terugtreden. Een commissie ‘signatuur’ zal de signatuur van de groep volgen. Ook komt er een stichtingsvorm die “Scouting Harlingen” wordt genoemd. De groep is nu zo groot geworden dat ze uit het gebouw “Ons Kompas” aan de Lanen groeit. De kabouters zitten bij de zusters van St. Anna. De PiVo’s bewoonden eerst een pandje in de Nieuwstraat en later, samen met RSA, het brugwachtershuisje aan de Rozengracht: het voorste en het achterste gedeelte. De kosten van deze drie locaties drukten zwaar op het budget van de groep en in overleg met Caritas, een instelling van de R.K. Kerk, wordt er gezocht naar iets anders. Dit lukt: “de Hamer”, een oud graanpakhuis aan de Rozengracht, wordt aangekocht en verbouwd tot multifunctioneel gebouw waar ook scouting in kan. Enkele huurders vertrekken al snel. Zo ook de waterscouts. Maar er komen nieuwe huurders: toneelclub ‘Contact’, de Aquarium- en Vijververeniging Harlingen en de Harlinger fotoclub ‘Doka Kado’. De laatste padvindstergroep Albertina Agnes stop op 1 januari 1990. Het was de laatste meisjesgroep die samen met de St. Michielgroep en de Liobagroep na de oorlog was gestart.
De jaren negentig
Nog een belangrijk moment voor de St.Michiel en Liobagroep: er wordt gestart met een Bevergroep. Dit is een gemengde groep in de leeftijd van vijf en zes jaar. In 1994 is de Europese Jamboree: een geweldig feest in de polder. In 1995 is de Wereld Jamboree, een nog groter feest in dezelfde polder. Voor onze groep was ook dit jaar zeer belangrijk. De groep bestaat dan 50 Jaar, dus is het weer tijd voor een feest. Dit feest was een groot succes met als hoogtepunt de reünie op het veld van R.K. voetbalvereniging ‘Robur’. Het ledental loopt dan naar de honderd. Problemen zijn er: vooral leidingtekort komt zo nu en dan weer om de hoek kijken. Op 1 januari 1997 zijn de St. Michielgroep en de Liobagroep officieel aangemeld als één groep bij scouting Nederland en heten dan ook “St. Michiel & Liobagroep”. Op 3 april 1998 worden de leden van de nieuwe “Hylke van der Zee-stam”, kortweg BOB, geïnstalleerd door Gerda Elgersma van de Regio Friesland Noord. Deze stam is een nieuwe speltak voor leden van 23 jaar en ouder. Zij zal de groep gaan ondersteunen waar nodig. Tevens wordt aan scheidend wethouder mevr. A. Van der Zee-Jaspers de 75e editie van ons clubblad ’t Roefke uitgereikt. Eind 1998, begin 1999 wordt onze groep door 3 leden (1 deelnemer en 2 medewerkers) vertegenwoordigd op de Wereld Jamboree in Chili. Maart 1999 is clubgebouw ‘de Hamer’ opgeleverd. Op de Nationale Scoutingdag van dat jaar, 27 maart, wordt er dan ook een open dag gehouden, welke de provinciale pers haalt. Ook wordt er in 1999 gestart met een samenwerking van scouting en het AZC Harlingen. O.a. een open dag met het AZC en een Circus zijn hiervan het resultaat. Nog een wapenfeit van 1999 is de nieuwe groepsbadge, die op 1 april wordt gepresenteerd aan de groepsraad.
2000-2004
Op 19 februari 2000 wordt de City Info Desk geopend aan Heiligeweg 68, een initiatief van de groepsbegeleider Rob Abels. Deze krijgt de functie van een informatievoorziening naar buitenstaanders, midden in het centrum van Harlingen. 25 maart 2000 wordt de Nationale Scoutingdag extra luister bijgezet door onze groep vanwege zijn 55-jarig bestaan. Ook helpen sommige leden van de groep bij een kunstwerk aan de Slachtemarathon, die dan voor het eerst wordt gelopen. In mei 2001 wordt, als voorloper van de grote Instuif Jamboree van het volgende jaar, een weekendkamp georganiseerd voor alle kaderleden. Hierin worden de hoofdlijnen van dit gebeuren uitgezet. Ook krijgt onze groep na 5 jaar weer een voorzitter in volledige functie. 2002 is dan het jaar van de Instuif Jamboree. Er wordt voor de hele jeugd van Harlingen een groot kamp georganiseerd, dat door zo’n 80 jeugdigen is bezocht. Na het rustige 2003 wordt in mei 2004 meegedaan aan de kistenactie van Stichting InZet. Onze groep en de redactie van clubblad ’t Roefke schenken 2 spelkisten voor Zuid-Afrikaanse meisjesgroepen. Deze worden 30 april 2004 uitgereikt in Mtubatuba. Juni 2004 wordt ’t Roefke nummer 100 door de redactie aangeboden aan wethouder van jeugdzaken J. Sijbenga. Tevens beginnen deze zomer de voorbereidingen van het 60e seizoen van de groep. Op 27 november wordt vervolgens ’t Roefke 101 aangeboden aan de oude redactie door een afvaardiging van de volledig hernieuwde redactie, gevormd door leden van de BOB-stam. Eind 2004 is dan een gala-kerstmaaltijd in het kader van het 60e seizoen en in mei 2005 wordt er een Jubileumkamp georganiseerd in Heerenveen. Dat deze groep na bijna zestig jaar nog bestaansrecht heeft is een compliment aan al die vrijwilligers vanaf 1945.
2005-2009
2005 stond in het teken van ons 60-jarige bestaan. Het jubileumjaar is een druk jaar geweest. In maart werd de nationale scoutingdag gevierd, een week later was een ‘kijkweek’ waarbij de Harlinger jeugd werd uitgenodigd om lang te komen op de opkomsten van de verschillende speltakken. Veel werk is er verzet door de jubileumcommissie. Een prachtige activiteit was het jubileumkamp in Heerenveen. Een groot aantal leden en leiding waren van de partij. Als afscheid en herinnering kregen zij een door Eric v/d Schoot ontworpen badge mee. Natuurlijk waren er de weekend- en zomerkampen. Zo begon het nieuwe seizoen weer met het ‘Start en Overvliegspel’. Dit jaar waren wij bij de Familie Bakker aan de Trekweg. Een groot opgezet spel. Een week eerder was er een pionierweekend geweest en er stond een grootse gepionierde toren. Een zonovergoten dag was het met geweldig programma.
In 2006 is alles weer zijn gewone gangetje gegaan. Een bijzondere aktiviteit was het verkopen van snoep. Het was een actie voor nieuwe tenten. De oude tenten hebben hun best tijd wel gehad dus is de groep wel aan nieuwe tenten toe. Ook een bijzondere actie was de assistentie bij het feest van de Rooms Katholieke Kerk die een ballonnenwedstrijd hield op de zondag van haar feest. 2007, het jaar dat scouting wereldwijd haar 100 jarig feest viert. Voor onze groep kwam een lang verwacht bericht dat de Hamer verkocht gaat worden. In juni is er in Fryslân een scoutinggroep uit Zuid Afrika. Ook in Harlingen is er bezoek maar onze groep had geen tijd i.v.m. de zomerkampen.
Rond de verkoop van de Hamer wordt niet stil gezeten. De eerste tekeningen van nieuwbouw rollen in de loop van het jaar uit de printer. In juli is een feest rond Chris en Mirjam, ze zijn in het huwelijkbootje gestapt.
De eerste bijeenkomst rond eventuele nieuwbouw is al vroeg in het jaar 2008. In de oude Klimschool is een druk bezochte vergadering georganiseerd. Er staat een verslag in de krant met mooie tekeningen waar het nieuwe gebouw kan komen. Later in het jaar overlijdt een van de leden van de commissie van aanbeveling, de oud-burgemeester Chris Arlman. Het Start -Overvliegspel gaat over terroristische aanslag, deze wordt door de leden van onze groep verijdeld. Een mooi spel waarna wordt overgevlogen. Het jaar 2009 begint in februari met de BP wandeltocht. Dit jaar weer in Harlingen. Een geweldige organisatie, dat moet wel gezegd worden! Op 28 maart is de jaarlijkse nationale scoutingdag. De organisatie vond dat het hoog tijd was voor een ‘Boerenkool Met Worst-Fuif’ te organiseren. Dit liet iedereen zich na een leuke middag goed smaken. Ook weer een snoepactie dit jaar, nu wel een bijzondere er was een grote spek gemaakt met een afbeelding van de Hamer gemaakt. Die werd verkocht op Koninginnedag op de Lanen markt.
2010
Dat scouting in Nederland in 2010 100 jaar bestaat is aan het begin van jaar al te merken. Het jaar 2010 zal voor onze groep weer een dubbel feest worden. Honderd jaar scouting in Nederland en onze groep bestaat 65 jaar. Maar de groep gaat nog lang niet de AOW in!
Voor meer of specifiekere informatie kunt u terecht bij onze archiefman Henk van der Heide:
via email: ekehenk@yahoo.com
telefoon: (0517) 414 704